Op bezoek bij Tre Fontane

Terwijl ik in de kloosterwinkel rondsnuffel tussen de zeepjes, honing en olijfolie, en vanuit m’n ooghoeken de witte dozen met het Tre Fontane bier ontwaar, staat hij opeens voor me, met een innemende glimlach van oor tot oor. Dit is dus Sergio, de vertegenwoordiger van het klooster en werkzaam binnen de brouwerij, daar waar sinds begin vorig jaar het eerste bier van Tre Fontane en inmiddels elfde trappistenbier wordt gebrouwen.

Dat ik hier mag zijn is overigens een mirakel. Want toen ik dit in een buitenwijk van Rome gelegen trappistenklooster trachtte te bereiken, wetende dat ik samen met m’n vrouw in de Italiaanse hoofdstad zou eindigen, als afsluiting van onze wandeling vanuit Assisi, bleef respons uit. Maar bij de feestelijke opening van de kaasmakerij in de abdij van Westmalle schoten Guido Bastiaensen en zijn collega Manu Pauwels te hulp. Zij zouden proberen om de poort van deze abdij voor mij te openen. Met succes dus. En met dank.

En dus sta ik op de binnenplaats van de Abbazia delle Tre Fontane, terwijl Sergio zijn verhaal over de abdij aanvangt, en het zweet nog over m’n gezicht gutst, als resultaat van een stevige wandeling vanaf het metrostation, beducht om op tijd alhier te zijn. Maar snel wordt me duidelijk dat de tijd hier anders beleefd wordt. Het is al niet anders dan met een Italiaanse maaltijd: goede ingrediënten, rustig bereiden en met aandacht en overgave van genieten.

Sergio leidt me door de ingetogen versierde en daarmee imposante chiesa del Martirio di San Paolo, de kerk die gebouwd is ter nagedachtenis aan de apostel Paulus, die volgens de overlevering alhier onthoofd is. Op de drie plaatsen waar zijn ontzielde hoofd de aarde raakte, ontsprongen spontaan evenzovele fonteinen, vandaar Tre Fontane. Omdat Paulus Romeins burger was met de bijbehorende rechten, mocht hij niet worden gekruisigd en werd hij dus onthoofd.

In de ervoor gelegen chiesa dei Santi Vincenzo e Anastasio, een typische abdijkerk met aan beide zijden een robuuste bogengalerij, is een dienst bezig. Het bezichtigen van deze kerk beperken we dan ook tot een respectvol achterin staan.

We verlaten deze kerk en betreden via een kruip-door-sluip-door-poortje het terrein waar zich diverse activiteiten van deze abdij voltrekken, zoals, vanaf oktober, het persen van olijfolie en de liquorificio, alwaar een keur aan likeuren gefabriceerd en verpakt wordt, zoals de straffe Estratto di Eucalyptus, ook verkrijgbaar in handige heupflacon, waarvan het recept inmiddels al meer dan een eeuw oud is. Ook, natuurlijk, de brouwerij bevindt zich hier.

Maar eerst gaan we op avontuur. Sergio nodigt me in zijn 4WD en loodst ons door de olijfgaarden en langs meerdere soorten eucalyptus, met hun zo kenmerkende geur. Onderwijl leunt hij af en toe uit zijn auto en plukt hij een blad om zo de variëteit in vorm en geur te tonen. Eucalyptus heeft een malariamugverdrijvende werking in zoverre dat de eucalyptusbomen zò dorstig zijn, dat ze een voor de mug te droog milieu veroorzaken. Deze bomen werden eind 19^e eeuw, toen het complex in handen van de trappisten kwam, dan ook ingezet om het moeras te doen indrogen.

Wij beginnen zelf ook een beetje in te drogen, en dus spoeden we ons terug naar de brouwerij, waar Sergio een grote fles Tre Fontane trappistenbier opent en vaardig inschenkt, terwijl hij nogmaals “This is not an eucalyptusbeer!” zegt.

Daar sta ik dan, met een beslagen kelkglas goudgeel parelende Tre Fontane in m’n hand, nog maar kort verwijderd van m’n eerste slok, voorwaar een waardig moment. Met gesloten ogen proef ik van deze nieuwe boreling: het abrikooszoete, de hopbitterheid en de frisheid van de eucalyptus zijn fraai in evenwicht. Een tweede slok dringt zich op, terwijl de alcohol voor een vol mondgevoel zorgt.

Bijna vijf jaar geleden zijn de eerste proefbrouwsels van dit heerlijke bier in een kleine brouwerij buiten de abdij en buiten Rome gebrouwen. Deze familiebrouwerij staat dicht bij de Tre Fontane gemeenschap, en de monniken alhier, er zijn er nog tien, hebben broederlijke hulp gehad vanuit onder meer Orval en Rochefort. Het bier is een product van de streek: de mout komt vanuit de directe omgeving en de eucalyptus van eigen land dus. Er zijn vooralsnog geen plannen om de productie, nu zo’n 1000 hectoliter, te verhogen. Men is wel is bezig met de vormgeving van een nieuw drinkglas, waarvoor de aloude likeurflessen model staan.

Terwijl ik zo geniet van deze heerlijke uitbreiding van het trappistenbierpalet, komt Anna Borrelli binnen. Zij is secretaris van MoBI, Movimento Birrario Italiano, een bierconsumenten organisatie die aan de weg, of, beter, aan het fust, timmert om de biercultuur en dito kwaliteit te promoten. De Italiaanse PINT dus. Anna bekwaamt zich nu in haar BJCP studie om op internationaal niveau bier te kunnen jureren.

Gedrieën bezoeken we de brouwerij, afgescheiden door een glazen wand en ongewoon clean uitgevoerd in roestvrij staal. En Sergio heeft nog een verrassing voor ons in petto, en wel een heuse grot. Een grote deur zwaait open en als we een stuk naar binnen zijn gelopen, beseffen we wat deze grot zo bijzonder maakt. Het is er droog, zo droog als (een kroon;-) kurk, en mogelijk geschikt om er bijvoorbeeld kaas te laten rijpen.

Terug in de ontvangstruimte gaat een volgende fles Tre Fontane open. We laten onze glazen klinken op Christiana, de vrouw van Sergio. Zij werkt ook hier en viert vandaag haar verjaardag. Als dan ook hun dochter binnen komt, tezamen met de ouders van Sergio, vult een warm familiegevoel de ruimte.

Het wordt tijd om de familie de ruimte te laten voor een uitbundig samenzijn, en dus neem ik, met enige weemoed, afscheid van Sergio. Hij is een prettig mens, kundig, en een perfecte gastheer. De fles Tre Fontane aanvaard ik in dank.

En met drie, Tre Fontane tenslotte, flessen trappistenbier rammelend in mijn rugzak, zweef ik terug naar Laurentina, het metrostation. Dat ik na m’n bezoek aan de kloosterwinkel, voor nog enkele flessen Tre Fontane, mijn camera aldaar heb laten liggen, weet ik dan nog niet.

Tekst en foto’s: George Nelis